ขั้นตอนการขออนุญาตสร้างอนุสาวรีย์
๑. ผู้มีความประสงค์จะขออนุญาตดำเนินการสร้างอนุสาวรีย์ ในหน่วยงานภาครัฐและภาคเอกชน ให้
ภาคเอกชน ให้ส่งหนังสือถึงอธิบดีกรมศิลปากร พร้อมจัดส่งเอกสารเพื่อประกอบการพิจารณาดังนี้
๑.๑ ประวัติอนุสาวรีย์ที่ประสงค์จะจัดสร้าง (ระบุเอกสารอ้างอิง)
๑.๒ เหตุผลและวัตถุประสงค์ในการจัดสร้าง
๑.๓ ผังบริเวณสถานที่ที่จะสร้าง พร้อมกำหนดตำแหน่งที่จะติดตั้งอนุสาวรีย์ให้ชัดเจน
๑.๔ ลักษณะรูปแบบและขนาดของอนุสาวรีย์ที่จะจัดสร้าง
๑.๕ ระบุชื่อผู้รับผิดชอบในการดำเนินการจัดสร้าง
ผู้ขออนุญาตสร้างอนุสาวรีย์ดำเนินการจ้างภาคเอกชนดำเนินการ ปั้น-หล่อ
ให้จัดส่งเอกสารคือ ชื่อประติมากร พร้อมประวัติและผลงานที่เคย ดำเนิน
การปั้นรูปเหมือนมาแล้วกับหน่วยงานที่สามารถตรวจสอบได้
๒. หลักเกณฑ์การพิจารณาชองคณะกรรมการพิจารณาการสร้างอนุสาวรีย์แห่งชาติและการจำลอง
พระพุทธรูปสำคัญ
๒.๑ พิจารณาประวัติอนุสาวรีย์ที่เกี่ยวข้องกับสถานที่ตั้ง หรือ มีประวัติที่เกี่ยวข้องกับหน่วย
งานที่ขออนุญาตดำเนินการสร้าง
๒.๒ พิจารณาเหตุผลและวัตถุประสงค์ในการจัดสร้าง
๒.๓ มอบผู้แทนคณะกรรมการพิจารณาการสร้างอนุสาวรีย์แห่งชาติและการจำลอง
พระพุทธรูปสำคัญ ไปพิจารณาความเหมาะสมของสถานที่สร้างอนุสาวรีย์
๒.๔ พิจารณาประวัติและผลงานของประติมากร
๓. เมื่อคณะกรรมการพิจารณาการสร้างอนุสาวรีย์แห่งชาติและการจำลองพระพุทธรูปสำคัญ
พิจารณาหลักฐานในข้อ ๒ แล้วจะให้ความเห็นดังนี้
๓.๑ เห็นชอบในหลักการสร้างอนุสาวรีย์
๓.๒ เห็นชอบสถานที่จัดสร้าง และตำแหน่งที่ติดตั้งอนุสาวรีย์
๓.๓ เห็นชอบประวัติและผลงานประติมากร
๔. ให้ผู้ขออนุญาตสร้างอนุสาวรรีย์ดำเนินการต่อไปดังนี้
๔.๑ จัดส่งรูปต้นแบบ (รูปจำลอง) อนุสาวรีย์ที่ทำด้วยขี้ผึ้ง ดินน้ำมัน หรือปูนพลาสเตอร์
ขนาดความสูง ๑๐ – ๑๒ นิ้ว
๔.๒ จัดส่งแบบแท่นประดิษฐาน บริเวณใก้ลเคียงพร้อมผังบริเวณซื่งเป็นแบบทาง
สถาปัตยกรรม โดยมีสถาปนิก และวิศวกรลงนามรับรอง
๔.๓ จัดส่งร่างคำจารึกอนุสาวรีย์
๕. คณะกรรมการพิจารณาการสร้างอนุสาวรีย์แห่งชาติและการจำลองพระพุทธรูปสำคัญจะ
พิจารณาและให้ความเห็นชอบการขออนุญาตสร้างอนุสาวรีย์ตามหลักฐานในข้อ ๔
๖. เมื่อคณะกรรมการพิจารณาการสร้างอนุสาวรีย์แห่งชาติและการจำลองพระพุทธรูปสำคัญ
ให้ความเห็นชอบทุกขั้นตอนแล้วจะดำเนินการดังนี้
๖.๑ ในกรณีที่เป็นอนุสาวรีย์ที่เกี่ยวเนื่องกับพระมหากษัตริย์ และพระบรมวงศานุวงศ์
ในมหาจักรีบรมราชวงศ์ จะต้องดำเนินการขอพระราชทานพระบรมราชานุญาต
โดยให้ผู้ขออนุญาตสร้างอนุญาตสร้างอนุสาวรีย์จัดส่งเอกสารดังนี้
๖.๑.๑ ตารางประกอบการขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตตามที่
สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรีกำหนด (หนังสือที่ นร ๐๒๐๗/ว.๑๔๗
ลงวันที่ ๑ กันยายน ๒๕๔๑) จำนวน ๒ ชุด
๖.๑.๒ ภาพถ่ายรูปต้นแบบขนาดโปสการ์ด รูปด้านหน้า ด้านหลัง
ด้านขวา และด้านซ้าย จำนวนด้านละ ๔ ภาพ
๖.๑.๓ แบบแท่นฐาน จำนวน ๔ ชุด
๖.๑.๔ คำจารึกอนุสาวรีย์
เอกสารตามขอ ๖.๑.๒ – ๖.๑.๔ ต้องเป็นเอกสารที่คณะกรรมการพิจารณา
การสร้างอนุสาวรีย์แห่งชาติและการจำลองพระพุทธรูปสำคัญ ให้ความเห็นชอบแล้ว
๖.๒ ในกรณีที่พระราชทานพระบรมราชานุญาต หรือ ไม่ได้รับพระราชทาน
พระบรมราชานุญาต กรมศิลปากรจะแจ้งให้ผู้ขออนุญาตสร้างอนุสาวรีย์ทราบ
๖.๓ เมื่อได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาตแล้ว จึงจะดำเนินการปั้นขยายต้นแบบ
อนุสาวรีย์ได้ ซึ่งในการดำเนินการปั้นขยายต้นแบบ จะต้องแจ้งให้กรมศิลปากรทราบ
เพื่อตรวจสอบความถูกต้องทุกขั้นตอน
๗. ถ้าอนุสาวรีย์ที่ขออนุญาตสร้างนั้นไม่ใช่อนุสาวรีย์เกี่ยวเนื่องกับพระมหากษัตริย์ และพระบรม
วงศานุวงศ์ในมหาจักรีบรมราชวงศ์ กรมศิลปากรจะแจ้งผลการพิจารณาให้ผู้ขออนุญาต
สร้างอนุสาวรีย์ดำเนินการต่อไปได้ ซึ่งในการปั้นขยายต้นแบบ จะต้องแจ้งให้กรมศิลปากร
ทราบเพื่อตรวจสอบความถูกต้องทุกขั้นตอน
ภาพประกอบบทความ ผลงานปั้นโดยอาจารย์ศิลป พีระศรี 2435 – 2505
